Ieder jaar breng de International Energy Agency (IEA) een rapport uit dat zich richt op de rol van onder meer de ontwikkeling van hernieuwbare- en schone energie binnen de internationale energiemix. Deze maand werd de World Energy Outlook 2024 gepresenteerd en gepubliceerd!
In het rapport van 2024 komen eigenlijk verschillende onderwerpen naar voren. Namelijk geopolitieke spanningen en energiezekerheid, versnelling van schone energie en elektrificatie, economische voordelen en innovatie in schone technologie, Toenemende Vraag en Veranderende Energiemix en de Uitdagingen en Kansen voor Toekomstige Energietransities.
Daarbij wordt er ook gesproken over de kansen en uitdagingen van de Europese Unie en de rol van de EU in de versnelling van de transitie naar schonere energie.
Geopolitieke Spanningen en Energiezekerheid
Het rapport benadrukt dat geopolitieke spanningen, waaronder het voortdurende conflict in Oekraïne en de escalerende onrust in het Midden-Oosten, de mondiale energiezekerheid bedreigen. Cruciale toevoerketens worden onder druk gezet, en er is een grotere afhankelijkheid ontstaan van enkele regio’s voor energiebronnen zoals olie en gas. Het IEA waarschuwt dat de huidige markt een aanzienlijk risico loopt op verstoringen door potentiële blokkades van belangrijke handelsroutes, zoals de Straat van Hormuz. Deze geopolitieke instabiliteit toont aan dat energiezekerheid niet langer alleen om toegang tot fossiele brandstoffen gaat, maar ook om een veilige transitie naar schone energie en het waarborgen van de infrastructuur en mineralen die nodig zijn voor hernieuwbare energie.
Versnelling van Schone Energie en Elektrificatie
Schone energie speelt een steeds grotere rol in de mondiale energiemix. Sinds 2023 is hernieuwbare energie goed voor een groot deel van de nieuwe energievraag, en het rapport voorspelt dat fossiele brandstoffen voor 2030 hun piek bereiken. De vraag naar elektriciteit stijgt sneller dan de vraag naar andere energiebronnen, deels door de toenemende elektrificatie van sectoren zoals mobiliteit, koeling en datacenters. Landen zoals China lopen voorop, met een snelgroeiende capaciteit in zonne-energie die naar verwachting in de vroege jaren 2030 de huidige elektriciteitsvraag van de Verenigde Staten zal overtreffen. Het rapport signaleert dat, hoewel er veel vooruitgang is geboekt, verdere versnelling nodig is om op koers te blijven voor de mondiale klimaatdoelstellingen.
Economische Voordelen en Innovatie in Schone Technologie
Het IEA wijst op de sterke economische prikkels voor schone energie, zoals banencreatie en innovatie. Investeringen in schone energie, die wereldwijd bijna $2 biljoen per jaar bedragen, zijn een belangrijke motor voor economische groei geworden. Naast de voordelen van lagere emissies, biedt schone technologie een buffer tegen de prijsschommelingen van fossiele brandstoffen en vergroot het de veerkracht van de energiemarkt. Ondanks deze vooruitgang zijn de kosten en het gebrek aan kapitaal voor ontwikkelingslanden nog steeds grote uitdagingen. Het IEA dringt er bij regeringen op aan om beleid en financiering te richten op landen waar schone energie de meeste impact kan hebben.
Toenemende Vraag en Veranderende Energiemix
De energievraag blijft groeien, vooral in opkomende markten en ontwikkelingslanden, terwijl fossiele brandstoffen hun aandeel in de energiemix langzaam zien afnemen. Het IEA voorspelt dat de wereldwijde energiegerelateerde CO₂-emissies een piek zullen bereiken in de komende jaren, maar waarschuwt dat het huidige beleid onvoldoende is om de opwarming te beperken tot 1,5°C. De vraag naar elektriciteit zal naar verwachting stijgen, aangedreven door technologieën zoals warmtepompen, elektrische voertuigen en koelsystemen. Dit stelt nieuwe eisen aan elektriciteitsnetten en opslag, waardoor investeringen in infrastructuur essentieel zijn om de stabiliteit van het elektriciteitssysteem te waarborgen.
Uitdagingen en Kansen voor Toekomstige Energietransities
De energietransitie wordt gedreven door beleidsmaatregelen, technologische ontwikkelingen en een groeiende vraag naar energie-efficiëntie, maar blijft kwetsbaar voor politieke en economische schommelingen. In opkomende markten blijft toegang tot energie een grote uitdaging, waarbij honderden miljoenen mensen nog geen toegang hebben tot elektriciteit of schone kookbrandstoffen. Het rapport benadrukt de noodzaak van een verhoogde internationale samenwerking en meer financiering om universele toegang tot schone energie te bereiken. Het IEA roept regeringen op om actie te ondernemen die verder gaat dan het huidige beleid, zodat de energiemarkt een duurzamer, betaalbaarder en inclusiever systeem kan worden voor toekomstige generaties.
